آموزش استحمام سالمندان
کمک به سالمندان در حمام کردن با توجه به نیازها و ترجیحات فردی آنها ضروری است؛ به همین دلیل این امر نیازمند صبر، همدلی و به خرج دادن ظرافت زیادی خواهد بود. از آنجایی که حساسیت انجام این کار نسبتا بالاست، در ادامه این مطلب یک راهنمای مرحله به مرحله در مورد نحوه حمام بردن سالمندان قبل و بعد از حمام به صورت ایمن و راحت ارائه می‌کنیم.
راهنمای قدم به قدم نحوه حمام بردن سالمندان
قبل از شروع:
تجهیزات لازم برای استحمام را آماده کنید: تمام وسایل لازم از جمله صابون، شامپو، حوله‌ها، دستمال مرطوب و لباس تمیز را گردآوری کنید.
ایمن بودن محیط را چک کنید: مطمئن شوید که حمام نور کافی دارد و شلوغ و بهم ریخته نیست. در صورت نیاز، دستگیره‌های نصب شده را بررسی کنید که شل نباشند.
تنظیم دمای حمام: بهترین دمای آب برای استحمام سالمندان ۳۸-۴۰ درجه سانتی‌گراد است.
در حین حمام:
- سالمند را آماده کنید: در یک اتاق مجزا و گرم به سالمند کمک کنید تا لباس‌های خود را در آورد. اطمینان حاصل کنید که یک لباس حمام یا حوله به منظور حفظ حرمت سالمند وجود داشته باشد.
- کمک در تعادل: اگر سالمند مشکلی در تعادل یا تحرک دارد پس از ورود به حمام، او را بر روی یک صندلی بنشانید.
- شروع با دوش ملایم: اگر دوشِ دستی دارید، به منظور کنترل بهتر استحمام از آن استفاده کنید. با آب گرم، به آرامی موها و بدن را مرطوب کنید. دائما دمای آب را چک کنید تا از راحتی سالمند عزیز اطمینان حاصل کنید.
- شستن بدن: از صابون خیلی نرم و بدون عطر برای شستن بدن سالمند استفاده کنید. لیف آغشته به شامپو یا کف را به آرامی روی بدن سالمند بکشید.
- شامپو کردن مو: با کمک به سالمند، سرشان را به عقب خم کنید و به موها شامپو بزنید. موها را به طور کامل آبکشی نمایید و اطمینان حاصل کنید کف صابون یا شامپو لای موها باقی نمانده باشد.
- لیف کشیدن: از دستمال دستی یا لیف نرم برای شستن پوست بدن سالمند همراه با آب و صابون استفاده کنید. تمامی مراحل را با احتیاط و آرامی انجام دهید. در طول حمام کردن فرد سالخورده، دمای آب را برای پیشگیری از ناراحتی بررسی کنید.
- کمک در شستن نواحی بدن با دسترسی سخت: با آرامی به سالمند در شستن نواحی که دسترسی به آنها سخت است کمک کنید. مانند: پشت کمر، قسمت‌های بین بدن و پایین پاها
- خشک کردن: پس از حمام، به سالمند کمک کنید تا از وان حمام یا دوش بیرون برود. آنها را با حولهای نرم خشک کنید. در صورت وجود زخم بر روی بدن سالمند آن نقطه را ابتدا با یک دستمال نرم و سپس با حوله خشک نمایید.
- پوشیدن لباس: به سالمند در پوشاندن لباس کمک کنید. از زیرپوش‌های تمیز شروع کرده و با لباس‌های بیرونی پایان دهید.
پس از حمام
- آب نوشیدن و اطمینان از راحتی سالمند: به سالمند یک لیوان آب پیشنهاد دهید و مطمئن شوید که او راحت است. دمای اتاق را بررسی کرده و تنظیمات لازم را برای حفظ دمای متعادل انجام دهید.
- داروها: اگر افراد سالمند نیاز به داروها یا لوسیون‌های خاصی پس از حمام دارند، در صورت تجویز تجویز پزشک مصرف دارو را به سالمند عزیز یادآوری کنید.
- تمیز کردن: حمام را تمیز کرده و مطمئن شوید که تمام وسایل استفاده شده به درستی جمع‌اوری شده‌اند و آبی که روی کف حمام موجود است خشک شده تا از خطر لغزندگی جلوگیری کند.
زونا یک بیماری ویروسی شایع در سالمندان است که به دلیل ضعف سیستم ایمنی رخ می‌دهد. علائم این بیماری شامل یک نوار تاول یا بثورات پوستی همراه با درد سوزناک است.
بهترین شوینده مناسب برای حمام کردن سالمندان
- ملایم و بدون مواد حساسیت‌زا: از شوینده‌های ملایم و بدون عوامل شیمیایی حساسیت زا استفاده کنید.
- بدون سولفات: به طور معمول شوینده بدون سولفات برای استحمام سالمندان توصیه می‌شوند. سولفات‌ها می‌توانند پوست را خشک کنند و تحریک آور باشند.
- مواد مرطوب‌کننده: به دنبال شوینده‌هایی با مواد مرطوب‌کننده مانند گلیسیرین یا روغن‌های طبیعی باشید این مواد به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کنند و پوست سالمندان را نرم و مرطوب نگه می‌دارند.
- مناسبت با وضعیت پوست: اگر سالمند دارای مشکلات خاصی نظیر پوست خشک، پوست چروکی، یا پوست حساس است، به دنبال شوینده‌های مناسب با موقعیت او باشید. برخی از محصولات شوینده با ویژگی‌های مثل ضد پیری یا ترمیم کننده پوست نیز موجود هستند.
- بهداشت پوست: مطمئن شوید که شوینده انتخابی شما با ایجاد یک پوست تمیز و سالم به بهبود سلامت فرد کمک می‌کند.
- آزمایش محصول: پیشنهاد می‌شود ابتدا یک نمونه کوچک از شوینده را بر روی پوست تست کنید تا از عدم واکنش بدن نسبت به آن ماده اطمینان حاصل کنید.
- پوشش بدون عطر: شوینده‌های بدون عطر معمولاً بهترین گزینه برای افراد مسن هستند، زیرا عطرها می‌توانند برخی از افراد را تحریک کنند یا حساسیت پوستی ایجاد کنند.
- نیاز به شستشو آسان: از شوینده‌هایی استفاده کنید که به راحتی شسسته شوند و نیاز به صرف نیروی زیادی نباشند.
- مشورت با پزشک: در صورت داشتن مشکلات پوستی سالمند یا تحت درمان‌های خاص، بهتر است با پزشک یا متخصص پوستِ سالمند کنید تا شوینده مناسبی برای وضعیت پوست خاص فرد انتخاب شود.
چند بار در هفته استحمام برای سالمندان توصیه می‌شود؟
تعداد بارهایی که سالمند باید به استحمام برود، معمولاً باید با توجه به نیاز سالمند در نظر گرفته شود. به طور کلی دفعات حمام روفتن افراد سالخورده به عوامل مختلفی بستگی دارداز جمله:
- فعالیت‌های روزانه
- نوع پوست
- سطح فعالیت جسمانی
- میزان تعریق
- میزان توانایی و تحرک سالمند
اما در کل استحمام ۲ تا ۳ بار در هفته در صورتی که فرد سالمند توانایی تحرک کافی داشته باشد، می‌تواند به حفظ بهداشت او کمک زیادی کند.
مناسب ترین حوله برای استحمام سالمندان
وقتی برای خرید حوله مناسب افراد مسن اقدام می‌کنید، به نرمی، راحتی و سهولت استفاده از آن توجه نمایید. در ادامه، مهم‌ترین نکاتی که برای انتخاب بهترین حوله برای حمام کردن سالمندان باید بدانید را می‌گوییم:
- نرمی: حولهای انتخاب کنید که از مواد نرم و لطیف ساخته شده است.
- قدرت جذب: افراد مسن ممکن است نیاز به حوله‌هایی با توانایی جذب آب و خیسی بالا داشته باشند تا به خوبی پوست آنها خشک شود.
- اندازه مناسب: حولهای انتخاب کنید که به اندازه سالمند باشد تا پوشش کافی برای او فراهم کند. اطمینان حاصل کنید که فرد را از احساس سردی و سرما محافظت می‌کند.
- وزن سبک: حوله سبک انتخاب کنید که استفاده از آن برای سالمندان را آسان‌تر کند.
- خشک شدن سریع: به منظور پیشگیری از ایجاد بوی نامطبوع و لکه بافت حوله خیلی ضخیم نباشد تا هرچه سریع‌تر خشک شود.
- حوله‌های قابل شستشو در ماشین و مقاوم انتخاب کنید.
- اگر سالمند به نوعی بافت یا پارچه حساس است در انتخاب حوله این نکته را در نظر بگیرید.
- کیفیت: کیفیت را فدای قیمت نکنید و حولهای مناسب و در خور برای سالمند انتخاب کنید؛ چرا که این کار می‌تواند در درازمدت ارزش خود را نشان داده و باعث راحتی و ماندگاری بیشتر شود.
آیا استفاده از شامپو بچه برای شستن سالمندان مناسب است؟
استفاده از شامپو بچه برای شستن سالمندان معمولا مناسب است، اما باید توجه داشته باشید که شامپو باید متناسب با پوست سالمند و تشخیص پزشک وی باشد.
شامپو بچه قلیایی‌تر است: شامپو بچه معمولاً ملایم‌تر و بدون مواد شیمیایی تنش‌آور است. این مورد می‌تواند برای پوست حساس و آسیب‌پذیر سالمندان مناسب باشد.
پوست افراد مسن معمولاً خشک است: پوست افراد مسن معمولاً خشک بوده و نیازمند مراقبت بیشتری است. بنابراین، اگر از شامپو بچه استفاده می‌کنید، از وجود مواد نرم کننده در ترکیب آن مطمئن شوید.
نیاز به درنظر گرفتن مشکلات پوستی: افراد مسن ممکن است مشکلات پوستی خاصی داشته باشند، مانند پوست خشک، پوست حساس. در این صورت، بهتر است از شامپوهایی که برای مشکلات خاص پوستی طراحی شده‌اند، استفاده کنید.
توصیه پزشکی: اگر سالمند دارای مشکلات پوستی است یا تحت درمان‌های خاصی قرار دارد، بهتر است با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید تا شامپو مناسبی برای نیازهای او تعیین شود.
به طور کلی، استفاده از شامپو بچه گزینه مناسبی است؛ اما باید با توجه به نیازهای خاص افراد مسن، از محصولات مرطوب‌کننده و شیمیایی کمتر استفاده کنید. همچنین، همواره به نظر پزشک یا متخصص مشاوره توجه کنید تا یک شامپو متناسب پوست سالمندان انتخاب کنید.
توصیه‌های مرکز سالمندان توحید برای حمام کردن سالمند
- دستگیره‌هایی را به منظور حفظ تعادل سالمندان در حمام تعبیه کنید.
- در تمامی مراحل استحمام از احساس راحتی سالمند مطلع شود با وی صحبت کنید.
- دمپایی با حداقل لغزش برای سالمند انتخاب کنید.
- حریم سالمند را حفظ کنید.
- از خشک بودن کفِ حمام پیش و پس از استحمام مطمئن شوید.
- تمامی البسه سالمندان و همچنین حمام‌ها پس از استحمام سالمند استریل شده تا حداکثر سطح بهداشت در محیط فراهم شود.
